Inleiding.
Reeds in 1896 toonde Nikola Tesla de kracht aan van mechanisch opgewekte trillingen. Hij bevestigde een kleine excentrisch draaiende motor aan een balk van zijn laboratorium in Manhattan. Dit veroorzaakte zo’n sterke resonantie in het gebouw en de grond, dat het een aardbeving tot gevolg had in twaalf huizenblokken. Gebouwen schudden, glaspanelen braken en stoompijpen sprongen. Een slag met een voorhamer was nodig om de motor tot zwijgen te brengen. Tesla beweerde dat hij de eigen-frequentie van de aarde kon berekenen en deze in sterke trilling zou kunnen brengen mits de frequentie, kracht en plaatsing van de trillingsbron juist zijn gekozen (*).
Op onze trilprojecten zijn deze veronderstellingen nog altijd van toepassing. In de uitwerking van het thema – resonanties, opgewekt door mechanische trillingen – zijn wij echter niet alleen geïnteresseerd in het versterken van één aanwezige frequentie, maar meer nog in het creëren van een complex systeem, waarbinnen verschillende aanwezige resonanties elkaar beïnvloeden. Zo ontstaan labiele evenwichten, die door zeer kleine veranderingen in de situatie verstoord kunnen worden, wat tot onvoorspelbare uitkomsten leidt. Net als in het Electrisch Zwaai Orkest ( 1991-92 ) worden aandrijf-frequenties en eigen-frequenties van lichamen – toen slingers, nu verende constructies – zo op elkaar afgestemd dat de bewegingen en geluiden die de installaties voortbrengen bijna onmerkbaar kunnen overgaan van orde in chaos en vice versa. De computer vervult een paradoxale rol. Hij oefent macht uit over het mechanische gedeelte, de besturing van elektromotoren, maar hij kan de natuurkundige gevolgen van zijn beslissingen slechts ten dele voorzien. Naast labiele evenwichten, orde en chaos is er nog een belangrijk element: Geluid. De pure kracht van geluid en de pure aanwezigheid van geluid (muziek) is telkens weer een belangrijk gegeven voor al onze installaties: Het medium geluid geeft ons macht over een plek en neemt er bezit van, leidt tot de “Begeisterung” van een ruimte. In de trilprojecten wekken we trillingen op om vervolgens de hele ruimte te vullen met trillingen, immers geluidsgolven zijn trillingen!
(*) uit ‘The Sound of One Line Scanning’ door Bill Viola in Sound by Artists, Walter Phillips Gallery,Banff,Canada,1990, p.43